นักจิตวิทยาชี้อาการ “คลั่งช้อปปิ้ง” ควรถูกจัดเป็นอาการจิตรูปแบบหนึ่ง

นักจิตวิทยาจากเยอรมนีแนะควรจัดอาการ “คลั่งช้อปปิ้ง” Oniomania หรือ Compulsive Buying Disorder (CBD) ให้เป็นอาการทางจิตรูปแบบหนึ่ง เพื่อสามารถกำหนดมาตรการป้องกัน แนวทางบำบัดรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ หลังพบคนยุคใหม่มีลักษณะช้อปปิ้งอย่างควบคุมตัวเองไม่ได้เพิ่มขึ้นมากในช่วง 2 ทศวรรษที่ผ่านมา

การช้อปเพลินเกินวงเงินบางทีก็ไม่ใช่แค่มุกขำฝืดๆ ที่เอาคำแก้ตัวว่ามันมือไปหน่อยมาอ้างเสมอไป หากสังเกตตัวเองได้ว่าคุณไม่สามารถห้ามตัวเองกับการซื้อข้าวของมากมายที่ไม่ได้จำเป็นต้องใช้ แต่ก็รู้สึกฟินที่ได้จับจ่าย ยิ่งได้จากการต่อราคายิ่งรู้สึกชนะ แต่พอหิ้วของกลับมาก็ไม่ได้ใส่ใจจะแกะสินค้าออกมาดูหรือหยิบมาใช้ด้วยซ้ำ

หากมีอาการดังข้างต้นคุณอาจเข้าข่ายมีอาการ Compulsive Buying Disorder หรือ CBD ซึ่งศาสตร์จารย์ Astrid Mueller แห่งมหาวิทยาลัยแพทย์ Hannover Medical School ในเยอรมนีและนักจิตวิทยา เขียนแนะไว้ในผลงานวิจัยของเธอว่า ควรถูกจักแยกให้เป็นอาการผิดปกติทางจิตรูปแบบหนึ่งไปอย่างชัดเจนเลย เพื่อให้ผู้คนตระหนักถึงอาการและผลกระทบที่สามารถเกิดตามมา และเพื่อผู้เชี่ยวชาญได้ศึกษา หามาตรการป้องกัน และวิธีการบำบัดรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยพบผู้ที่มีอาการเช่นนี้เพิ่มขึ้นมาในทวีปยุโรปและอเมริกาในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา ดังเช่นที่ WHO บัญญัติให้อาการติดเกม นับเป็นความผิดปกติทางจิตรูปแบบหนึ่งไปเมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา และก็ได้พบตัวผู้ป่วยโรคนี้แล้วเป็นเด็กชายจากลอนดอนวัย 15 ปี หรืออาการอื่นๆ เช่น ติดสุราเรื้อรัง ติดพนัน เป็นต้น

ก่อนหน้านี้ลักษณะอาการของ CBD ถูกจัดไว้ในกลุ่มโรคขาดความยับยั้งชั่งใจ (impulse-control disorder) เหมือนกับโรคชอบลักเล็กขโมยน้อย (kleptomania) และโรคชอบจุดไฟ (pyromania) คือไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ จะรู้สึกกระวนกระวายขาดความยับชั่งใจ รู้สึกไม่ดี แต่เมื่อได้ช้อปเรื่อยๆ ได้ซื้อมากๆ ได้จับจ่ายใช้เงินแล้วดีขึ้น รู้สึกพึงพอใจ โดยของที่ซื้อนั้้นไม่จำเป็นต้องเป็นของราคาแพง และไม่ได้เป็นของที่จำเป็นต้องการใช้

ยังมีงานวิจัยจากมหาวิทยาลัย Pennsylvania State University ที่อาจเชื่อมโยงได้กับเรื่องนี้ โดยทำการสำรวจนักศึกษาจำนวน 400 คน พบว่านักศึกษากลุ่มที่มีลักษณะของอาการบ้าช้อปปิ้งส่วนใหญ่มีประวัติเคยลดน้ำหนัก หรือมีความผิดปกติด้านการกินอย่างอะนอเร็กเซียและบูลิเมียมาก่อน คือมีความไม่พอใจในรูปลักษณ์ของตนเอง ข้าวของที่นักศึกษากลุ่มนี้คลั่งซื้อแบบขาดความยับยั้งชั่งใจก็เป็นพวกเครื่องเครื่องประดับ เสื้อผ้า หรือข้าวของที่เกี่ยวกับความสวยความงาม อันชี้ให้เห็นถึงความต้องการที่จะดูดีได้รับการยอมรับจากคนอื่นๆ

อาการ Compulsive Buying Disorder อาจไม่ใช่สิ่งที่เป็นอันตรายต่อคนอื่นๆ แต่มันสามารถเป็นบ่อเกิดปัญหากับตัวผู้ป่วยและคนใกล้ชิด อาจก่อปัญหาทางการเงิน รวมถึงกลายเป็นปัญหาครอบครัวได้ เมื่อผู้ที่มีอาการส่วนใหญ่มักปกปิดพฤติกรรมของตนและบิลค่าใช้จ่ายที่จับจ่ายซื้อของอย่างขาดสติจากคนในครอบครัว