ทีโลเมียร์ คือ สาย DNA ที่อยู่บริเวณปลายของโครโมโซมทั้ง 2 ข้าง ทำหน้าที่ช่วยป้องกันสาย DNA ไม่ให้สลาย และไม่ให้ถูกทำลาย หรือ เกิดการพันกันของสาย DNA ในเซลล์ของเรา จึงทำหน้าที่เสมือนการเก็บสารพันธุกรรมให้อยู่ในที่ปลอดภัยนั่นเอง ลองนึกภาพตามนะครับ โครโมโซม (ตามรูปที่แนบมา) คือ สาย DNA ที่หดเกลียวกันอยู่ภายในนิวเคลียส หรือ ส่วนใจกลางของเซลล์นั่นเอง ถ้าให้ยกตัวอย่างง่ายๆ ทีโลเมียร์ก็เปรียบเหมือน #ส่วนปลายของเชือกผูกรองเท้า ที่มีปลอกพลาสติกหุ้มไว้นั่นเอง
ทุกๆ ครั้ง ที่มีการแบ่งเซลล์ความยาวของทีโลเมียร์ (Telomeres length) จะสั้นลงเรื่อยๆ จนถึงจุดๆ หนึ่งที่เราเรียกว่า #จุดวิกฤต (Critical point) เซลล์นั้นก็จะเสื่อมและตายไป (Apoptosis) ทำให้เป็นที่มาของความเสื่อมที่เกิดขึ้นในอวัยวะต่างๆ ในร่างกายของเรานั่นเอง ด้วยเหตุผลนี้จึงเป็นที่มาของความเเก่ (Aging) ที่เกิดขึ้นรวมถึงโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ที่เกิดจากความเสื่อม (Degenerative diseases) คำถามต่อมา คือ ปัจจัยใดบ้างที่ทำให้ทีโลเมียร์สั้นลงเร็วกว่าปกติ ?
จากการศึกษาวิจัย ได้คำตอบว่านอกจาก #อายุที่เพิ่มมากขึ้น (Aging process) จะเป็นปัจจัยที่ทำให้ทีโลเมียร์สั้นลงตามธรรมชาติแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่ทำให้ #ความยาวของทีโลเมียร์ลดน้อยลง (Telomeres Lenght Shortening) หรือ #ทำให้ทีโลเมียร์สั้นไวกว่าปกติ ได้แก่
(1) #ความอ้วน (Obesity)
(2) #ความเครียดทั้งทางกายและทางใจ (Stress)
(3) #ขาดการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ (Lack of exercise)
(4) #ทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ (Consumption of unhealthy diets)
(5) #การสูบบุหรี่ (Smoking)
(6) #การได้รับสารพิษเป็นประจำ (Exposure to harmful agents and pollution)
จะเห็นว่า ปัจจัยเหล่านี้ ล้วนเเล้วเเต่เป็นเรื่องใกล้ตัวเราทั้งสิ้น เป็นวิถีชีวิตในเเต่ละวันของเรา และบางคนอาจจะทำไป หรือ มีอยู่โดยที่ไม่รู้ว่าสิ่งเหล่านี้คือ ปัจจัยภายในที่บั่นทอนอายุของเราให้สั้นลง สั้นลง อย่างช้าๆ นั้นเอง
ทำอย่างไรจึงจะทำให้ทีโลเมียร์สั้นลงอย่างช้าๆ ได้ ?
คำตอบนี้ได้ข้อสรุปมาจากงานวิจัยต่างๆ มากมาย และสรุปออกมาได้ดังนี้ครับ
- พยายามหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงทั้งหมดที่กล่าวมาข้างต้น (ทั้ง 6 ข้อ)
- กินให้พอดี ไม่กินมากจนเกินไป เพราะร่างกายจะเกิดการเผาผลาญมาก เกิดอนุมูลอิสระมากเช่นเดียวกัน (อนุมูลอิสระ ตัวร้ายทำลายสาย DNA RNA)
- กินอาหาร ผัก ผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidants) ให้มากขึ้น
- กินอาหารที่มีเส้นใยอาหาร (Dietary fibers) ให้มากขึ้น
- เน้นทานโปรตีนจากถั่วเหลือง (Soy protein) มากขึ้น
- ทานไขมันดี เช่น โอเมก้า 3 ให้มากขึ้น ซึ่งได้จากปลาทะเล ถั่ว และอาหารเสริม Fish oil & Krill oil และลดไขมันไม่ดี เช่น ไขมันอิ่มตัว ไขมันทรานส์
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- รักษาน้ำหนัก รูปร่างให้เหมาะสมให้ Lean และ มีกล้ามเนื้อพอเหมาะ
- หลีกเลี่ยงความเครียดเท่าที่สามารถทำได้ และ สร้างความสุข ความสงบให้เกิดขึ้นกับตัวเอง เช่น การฝึกสมาธิ การท่อเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจ เป็นต้น
"ความรู้เรื่องทีโลเมียร์ในวันนี้ น่าจะเป็นประโยชน์กับเพื่อนๆ ไม่มากก็น้อยนะครับ เรื่องนี้เเม้จะถูกพูดถึงกันมานานเเล้ว เเต่บางท่านอาจจะยังไม่เคยได้ยินมาด้วย หากเห็นว่าเป็นประโยชนืต่อตัวเราและคนรอบข้างสามารถแชร์ให้เพื่อนๆ ของเราอ่านกันได้เลยนะครับ ขอให้สุขภาพดีและความสุขจงมีกับทุกคน"
ขอบคุณที่มาจาก : หมอหล่อคอเล่า