ยาและสมุนไพรที่ต้องระวังในผู้ป่วยโรคไต

เนื่องจากสามารถหาซื้อได้เองโดยไม่ต้องมีใบสั่งยา แต่ในความจริงแล้วยาเหล่านี้อาจสะสมในร่างกาย หรือทำให้เกิดอันตรายต่อไตในผู้ที่มีโรคไตได้

 ยาแก้ปวดลดอักเสบเวลามีอาการปวดเมื่อย เช่น ibuprofen, diclofenac, celecoxib เป็นต้น ยากลุ่มนี้มีผลทำให้เลือดไปเลี้ยงไตลดลง ผู้ป่วยโรคไตไม่ควรใช้ยากลุ่มนี้

ยาที่มีส่วนประกอบของโซเดียม ยาที่ต้องละลายน้ำ หรือวิตามินอื่นๆ เช่น ยาแอสไพรินชนิดเม็ดฟู่ วิตามินที่แพทย์ไม่ได้สั่งให้รับประทาน อาจทำให้ร่างกายมีภาวะโซเดียม น้ำ และเกลือแร่เกินในร่างกาย

ยาน้ำแก้ไอ ยาน้ำแก้ปวดท้อง ส่วนใหญ่มักมีส่วนผสมของสมุนไพร หากรับประทานต่อเนื่องเป็นเวลานานอาจเกิดการสะสมของโพแทสเซียม

ยาระบายหรือยาลดกรดที่มีอะลูมิเนียมและแมกนีเซียม อาจทำให้เกิดการสะสมของเกลือแร่ในร่างกาย เนื่องจากไตไม่สามารถนำเอาเกลือแร่เหล่านี้ออกจากร่างกายได้ตามปกติ

ยาระบายหรือยาสวนทวาร ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและเกิดการสะสมของฟอสเฟต

อาหารเสริมต่างๆ มักมีส่วนประกอบของโพแทสเซียมและแมกนีเซียมซึ่งทำให้เกิดการสะสมในร่างกายได้

สมุนไพร เช่น สารสกัดใบแปะก๊วย (Ginko biloba) โสม (ginseng) กระเทียม (garlic) ส่งผลต่อการแข็งตัวของเลือด อาจทำให้เกิดเลือดออกบริเวณเส้นเลือดที่ต่อกับเครื่องฟอกเลือดได้ง่าย ยาระบายที่มีส่วนผสมของสมุนไพรอาจทำให้มีการสะสมของโพแทสเซียมได้

สมุนไพรหรือยาที่อ้างว่าทำให้ไตวายหายได้ทางอินเตอร์เนทหรือแชร์มาทาง LINE เท่าที่ผมมีประสบการณ์มาคือกินไปเดือนนึงจากไตปกติกลายเป็นไตวายต้องฟอกไตตลอดชีวิตหลายรายทั้งนี้ ผู้ป่วยโรคไตควรหลีกเลี่ยงสมุนไพร (ทั้งในรูปแบบแคปซูล ยาน้ำ ชาชง) ยาแผนโบราณ ยาจีนต่างๆ เนื่องจากทำให้โพแทสเซียมในเลือดสูง รวมทั้งยังไม่มีการศึกษาที่ยืนยันถึงประสิทธิภาพที่ชัดเจนในการชะลอการเสื่อมของไต

ความไม่สม่ำเสมอของปริมาณสารที่สกัดได้ การปนเปื้อนของสารระหว่างกระบวนการสกัด เช่น ปรอท เชื้อรา อาจเกิดอันตรายต่อไตอย่างรุนแรงได้

มีคำถามจากผู้ป่วยและญาติเสมอๆว่ายาสมุนไพรไม่ดีอย่างไร จริงๆแล้วยาสมุนไพรที่รักษาโรคดีๆนั้นมีมากแต่สำหรับผู้ป่วยโรคไตแล้วการที่จะไม่ทำลายไตโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์จากการทานยาที่ไม่ได้รับการสั่งจากแพทย์นั้นเป็นสิ่งที่ดูไม่น่าจะคุ้มค่าเอาเลย

ภายในยาสมุนไพร หรือ ยาหม้อ ต่างๆมีส่วนผสมที่อาจทำให้ไตวายได้ในความเห็นของผมการที่เราระวังไว้น่าจะปลอดภัยกว่าเนื่องจากประโยชน์ที่ได้รับอาจไม่คุ้มค่าถ้าต้องแลกด้วยการล้างไตตลอดชีวิต

ญาติ ผู้ดูแล และผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์และเภสัชกรทุกครั้งถึงรายการยา รวมทั้งวิตามิน อาหารเสริม สมุนไพร ที่ผู้ป่วยได้รับในปัจจุบัน

หากเจ็บป่วยผู้ป่วยโรคไตไม่ควรซื้อยารับประทานเอง ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้ง

แจ้งแพทย์ถึงความผิดปกติต่างๆ ที่เกิดขึ้น เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร น้ำหนักตัวเพิ่ม ขาบวม หายใจลำบาก หัวใจเต้นผิดปกติ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ตะคริว แขน-ขาชา ไม่มีแรง คันตามผิวหนัง กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะขัด

สมุนไพรหรือยาที่อ้างว่าทำให้ไตวายหายได้ทางอินเตอร์เนทหรือแชร์มาทาง LINE เท่าที่ผมมีประสบการณ์มาคือกินไปเดือนนึง "จากไตปกติกลายเป็นไตวายต้องฟอกไตตลอดชีวิตหลายราย"

Cr ภาพจาก www.voicetv.co.th