เช็คสิ ปวดหลังบ่อย บอกโรคอะไรได้บ้าง

โรคที่เกี่ยวข้องกับอาการปวดหลังมีมากมาย และเกิดขึ้นได้บ่อยไม่น้อยกว่าอาการปวดหัว ซึ่งอาการปวดหลังโดยทั่วไป มักเกิดจากพฤติกรรม เช่น การนั่งมากเกินไป การยกของหนัก หรือออกกำลังกายมากเกินไป ซึ่งอาการแสดงมักจะเป็นอาการปวดเมื่อย รู้สึกกล้ามเนื้อตึง เท่านั้น แต่เมื่อใดก็ตามที่มีอาการปวดร้าวไปลงไปที่ขา อาจเกิดจากหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทก็ได้

อาการปวดหลังแบบไหน บอกโรคอะไรได้บ้าง ?
ปวดหลังร้าวลงขา -ปวดเมื่อไอ จาม

ลักษณะนี้อาจเกิดจาก "โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท" ที่เกิดจากหมอนรองกระดูกสันหลังปลิ้นออกมาไปกดทับเส้นประสาทไขสันหลัง หรือรากประสาท ทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดหลังรุนแรง ปวดมากจนไม่อาจขยับตัวได้ นอกจากนั้นยังมีอาการอื่นๆ ร่วมกับอาการปวดหลังด้วย เช่น

ปวดเมื่อไอ จาม เบ่งถ่ายขณะเข้าห้องน้ำ

รู้สึกชาขา
แอ่นหลังหรือก้มหลังแล้วรู้สึกปวดร้าวลงขามากขึ้น

ปวดหลังร้าวลงขาข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้ง 2 ข้าง
ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่มาจากการก้มๆ เงยๆ ยกของหนัก นั่งทำงานอยู่ในท่านั่งเดิมเป็นเวลานาน แล้วไม่ค่อยได้เปลี่ยนอิริยาบถ รวมถึงความเสื่อมตามธรรมชาติ

ปวดตึงหลังเฉียบพลัน ปวดหลังบริเวณกว้าง
อาการนี้มักเกิดขึ้นจากการที่กล้ามเนื้อหลังของเราถูกใช้งานมากเกินไป จากการก้มๆ เงยๆ การยกของหนัก อุบัติเหตุโดนกระแทกที่หลังโดยตรง การเล่นกีฬาอย่างหนัก จนทำให้ "กล้ามเนื้อหลังอักเสบอักเสบเฉียบพลัน" ทันที จริงแล้วโรคนี้ไม่มีความเกี่ยวข้องกับโครงสร้างของกระดูกสันหลังโดยตรง แต่เกิดจากกล้ามเนื้อหลัง ซึ่งภาวะกล้ามเนื้อหลังอักเสบอักเสบเฉียบพลัน จะมีอาการคล้ายๆ กับ หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท แต่ไม่มีอาการปวดร้าวลงขา อาการที่พบบ่อยๆ คือ ปวดเกร็งหลัง จนต้องแอ่นหลังตลอดเวลา และกล้ามเนื้อหลังหดเกร็งเป็นลำชัดเจน

ปวดหลังแบบขัดๆ ภายในข้อ ก้มหลังได้ไม่สุด
"โรคกระดูกสันหลังเสื่อม" ในระยะแรกมักจะไม่มีอาการปวดใดๆ แสดงให้เห็นเด่นชัด ผู้ป่วยจะทราบอาการก็ต่อเมื่อมีอาการปวดหลัง เนื่องจากข้อต่อที่ทำหน้าที่เชื่อมกระดูกสันหลังชิ้นบนกับชิ้นล่างไว้ เกิดเสื่อมลงมากจนทรุดตัว ถึงจะเริ่มมีอาการปวดหลัง โดยผู้ป่วยจะก้มหลังได้ไม่สุด จะรู้สึกตึงๆ ขัดๆ ที่หลังในขณะที่ก้ม หากกระดูกสันหลังทรุดมาก อาจจะทำให้กล้ามเนื้อหลังหดเกร็งค้าง จนนำไปสู่อาการปวดหลังจากกล้ามเนื้อหลังอักเสบ โดยเราจะสามารถทราบว่าเป็นโรคกระดูกสันหลังเสื่อมหรือไม่ จากการตรวจ X-ray กระดูกสันหลัง

ปวดหลังเหนือบั้นเอว ทั้งสองข้าง
อาการปวดเหนือบั้นเอวทั้งสองข้าง มักเกิดจากความผิดปกติภายใน เช่น โรคไต โรคนิ่วในถุงน้ำดี หรือมีถุงน้ำในไต ทำให้ไตทำงานได้น้อยลง ซึ่งส่งผลเสียต่อร่างกาย ทำให้เกิดโรคความดันโลหิตสูง ไตติดเชื้อไตวายเรื้อรังจนถึงขั้นไตหยุดทำงานถาวร นอกจากนี้ โรคกระเพาะ, ลำไส้, มดลูก, ปีกมดลูก, รังไข่ ก็ส่งให้เกิดอาการปวดหลังบริเวณนี้เช่นกัน แต่โรคเหล่านี้มักจะมีอาการปวดท้องควบคู่กัน

ปวดหลังไม่ทราบสาเหตุ มีไข้
หากปวดหลังและมักมีไข้ขึ้นตอนกลางคืน โดยที่ผู้ป่วยจะปวดหลังแบบไม่ทราบสาเหตุ ซีดและร่างกายโดยรวมอ่อนเพลีย อาจมีการติดเชื้อบางอย่าง เช่น แบคทีเรีย หรือวัณโรคกระดูกสันหลัง ซึ่ง"วัณโรคกระดูกสันหลัง" เกิดจากเชื้อวัณโรคชนิดเดียวกับที่ทำให้เป็นวัณโรคปอด หรือที่ต่อมน้ำเหลือง ต่อมาเชื้อแพร่กระจายไปที่กระดูก โดยเฉพาะกระดูกสันหลังทางระบบท่อน้ำเหลืองหรือหลอดเลือดดำ เข้าสู่ส่วนหน้าของกระดูกสันหลังส่วนที่ติดกับหมอนรองกระดูกสันหลัง แล้วเข้าไปทำลายกระดูกและหมอนรองกระดูก เมื่อถูกทำลายจะทำให้กระดูกยุบตัว หลังโก่งงอ มีหนองหรือเศษกระดูกหมอนรองกระดูกเลื่อน และเมื่อเข้าสู่ช่องไขสันหลังจะเกิดการกดทับประสาทที่ไขสันหลัง จนทำให้เป็นอัมพาตที่ขา แต่ถ้าเป็นวัณโรคที่กระดูกและเกิดมีพยาธิสภาพเช่นเดียวกันก็จะให้เกิดอัมพาตที่แขนได้

อาการเหล่านี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งที่เป็นสาเหตุเกิดอาการปวดหลังเท่านั้น สิ่งสำคัญที่ไม่ควรละเลย หากไม่สามารถหาสาเหตุของอาการปวดหลังได้ ให้สังเกตอาการปวดหลังของตนเอง ว่ามีอาการปวดหลังอย่างต่อเนื่องมากกว่า6 สัปดาห์ หรือไม่ ถ้าใช่ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการตรวจโดยละเอียด หาสาเหตุที่แท้จริง และแก้ไขปัญหาต่อไป

 

นพ.ธีรชัย ผาณิตพงศ์
ศัลยแพทย์ศูนย์สมองและกระดูกสันหลังโรงพยาบาลพญาไท 3